En 1985 un grupo de jóvenes puso en marcha una sociedad para impulsar iniciativas culturales en el piedemonte tafallés, zona de contacto entre la Ribera y la Montaña de Navarra. El nombre escogido de Altaffaylla, posiblemente el topónimo árabe más al norte del País, reflejaba ya nuestra voluntad integradora de toda la diversidad de nuestra tierra en torno al primitivo tronco vascón.
Desde entonces han sido numerosas sus actividades y una treintena de publicaciones sobre temas locales y navarros en general, que hacen de Tafalla una de las poblaciones con mayor nivel y prestigio editorial. La recuperación de la memoria histórica tiene un lugar preferente en la agenda de actividades. Alguna de sus obras, como Navarra 1936. De la Esperanza al Terror, se han convertido en obras referentes de la historiografía navarra. Otra de sus obras Saharaui Herria, recibió en 1989 el premio del Ministerio de Cultura al libro mejor editado en el año. Archivo de fotografía histórica, defensa del patrimonio cultural, costumbrismo, folklore y difusión del euskera son otras de sus principales actividades. Coedición con el Ayuntamiento del libro Tafalla. Historia y fotografía - Historia eta argazkilaritza. 1867-1930.
1985ean gazte talde batek elkarte bat abiarazi zuen ekimen kulturalak bultzatzeko Tafallan, Nafarroako Erriberaren eta Mendialdearen artean kokaturiko lekuan. Aukeratutako izena –Altaffaylla–, ziurrenik herrialdearen iparraldean aurki daitekeen toponimo arabiar nabarmenena da, eta elkartearentzat izen hori aukeratzeak dagoeneko agerian uzten zuen gazte haiek zuten borondatea: zuhaitz honen sustrai euskaldunetatik abiatuta, inguruan ernaldu zaizkion adar berri guztiei leku egitea eta denak integratzea.
Ordudanik ugari izan dira antolatutako ekimenak eta argitaratutako lanak, beti ere herriarekin edota Nafarroarekin estuki lotuta dauden gaiei buruzkoak. Egindako lanak, azken batean, Tafalla argitalpenen munduan leku nabarmena duen herria izatea lortu du. Memoria historikoaren berreskurapenak, azken batean, lehentasunezko lekua du ekimen berrien agendan. Argitaratu diren zenbait lan –Navarra 1936. De la esperanza al terror, gainera, erreferenteak bihurtu dira Nafarroaren historiografian. Beste lan batek –Saharaui herria–, 1989an Espainiako Kultura Ministerioaren saria jaso zuen, urtero hobekien argitaratutako liburuari eman ohi zaiona. Baina, gainera, argazki historikoen artxiboa, ondare kulturalaren defendatzailea, gure ohituren eta folklorearen sustatzailea eta euskararen zabalkundean eragilea ere bada, besteak beste, Altaffaylla elkartea.
Berriak
El grupo de Teatro Gabalzeka recibe el Sello de Calidad Escenamateur.
Antzerki Talde batera kalitatezko jaialdi bat antolatzen duena ematen du.
Inés del Río libre
Tafalla en defensa de su estación de tren.
